Aktualności

13 maj 2021

Odkrycie archeologiczne w rejonie Rogalińskiego Parku Krajobrazowego

Wysokie drewniane rzeźby przedstawiające króla Bolesława Chrobrego wraz z drużynnikami, stojące w jednym rzędzie.Informujemy o ujawnieniu przez Służby Parku Krajobrazowego, najprawdopodobniej nieznanego dotąd, obiektu archeologicznego.

Silnie zniwelowany dookolny wał ziemny o średnicy około 90 m wstępnie interpretowany jest jako pozostałości dawnego grodu. Obiekt subtelnie, lecz dość jednoznacznie zarysowuje się na ortofotomapie, jako czytelna anomalia w intensywności wiosennego wybarwienia miejscowych zasiewów – tzw. wyznacznik wegetacyjny. To co widzimy na zdjęciu lotniczym jest odzwierciedleniem antropogenicznie przekształconej struktury glebowej.
 
Zmienność ta wynika z różnic w wilgotności, zawartości materii organicznej, składu granulometrycznego, zagęszczenia oraz deniwelacji gruntu. Ta ostatnia cecha ujawnia się w zobrazowaniu numerycznych modeli terenu (cieniowania i hipsometrii).
Jak sugeruje zaprzyjaźniony z nami społeczny opiekun zabytków i pasjonat pradziejów pan Robert Rybicki, z pewnym prawdopodobieństwem możemy w tym przypadku mówić o grodzisku pierścieniowatym, stanowiącym relikt osady obronnej z tzw. okresu plemiennego (VII-IX w. n.e.). Hipotezy takiej nie odrzucają również współpracujący z naszą instytucją poznańscy archeolodzy. A może to już czasy panowania pierwszych Piastów na naszych ziemiach? Tylko należyta weryfikacja badawcza pozwoli na właściwe określenie funkcji i chronologii obiektu.
 
Odkrycie takie jak to, choć lokalnie istotne, nie jest czymś nadzwyczajnym w dobie intensywnie rozwijających technik badawczych, którymi dysponuje współczesna archeologia. Jest to tylko drobny element, ale składający się na coraz bardziej wyrazisty obraz przeszłości dziejów naszych, czy dziedzictwa kultur nas poprzedzających. Jako parkowcy interesujemy się kontekstem krajobrazowym tego typu założeń osadniczych. Zastanawiamy się, w jakim stopniu uwarunkowania przyrodnicze zadecydowały o lokacji osiedla w tym konkretnym miejscu. Z niecierpliwością oczekujemy wyników ewentualnych badań wykopaliskowych. Ciekawi jesteśmy, czy np. w inwentarzu wydobytych zabytków ruchomych (naczyń, narzędzi, kości zwierząt a może nawet szczątków nasion) ujawnią się relacje osadników z otaczającą przyrodą, w tym skala ówczesnego oddziaływania antropogenicznego na lokalne ekosystemy. Czy relacje te miały jedynie charakter zasobowy, a może jakieś elementy wzornictwa użytkowego albo ozdób ujawnią pozamaterialne związki z naturą?
 
Inkluzywna idea archeologii krajobrazu, przy wsparciu przystępnego instrumentarium prospekcji teledetekcyjnej pozwala włączyć się służbom ochrony krajobrazu w analizy historycznych przemian naszego otoczenia, obejmujące bardzo nam odległe przedziały czasowe. Zwykle obserwowane obiekty są już udokumentowane, czasami jednak, tak jak w tym przypadku, z subtelnego zapisu palimpsestu krajobrazowego* udaje się odczytać coś nowego, co rysuje nieodkryty dotąd pejzaż przeszłości.
 
Zdjęcie przedstawia trzy rodzaje mapy jednego fragmentu terenu, wskazujące wyraźny okrąg wpisany w krajobraz.

Odkryty obiekt na zobrazowaniach lotniczych Geoportalu (geoportal.gov.pl).

http://studiakrajobrazowe.amu.edu.pl/vocabulary_tag/krajobraz-palimpsest/

-Artur Golis

 
 
Powiększenie
Kontrast